معصومه گودرزی بروجردی؛ مینا معینی
چکیده
پیش از انقلاب مشروطه، شورش‌ها و بحران‌هایی در شهر مشهد روی داد که این شهر را به کانونی علیه استبداد تبدیل کرد، هرچند مخالفت‌های عمیقی با جنبش مشروطه نیز در این شهر وجود داشت. طبقات اجتماعی شهر مشهد در ...
بیشتر
پیش از انقلاب مشروطه، شورش‌ها و بحران‌هایی در شهر مشهد روی داد که این شهر را به کانونی علیه استبداد تبدیل کرد، هرچند مخالفت‌های عمیقی با جنبش مشروطه نیز در این شهر وجود داشت. طبقات اجتماعی شهر مشهد در آستانه انقلاب مشروطیت نیز ترکیبی از نیروهای مخالف و موافق بودند. همچنین وابستگیهای عمیقی با روسیه یا انگلیس در بین آنان به چشم میخورد که آنها را رو در روی یکدیگر قرار میداد. پرسش اصلی پژوهش حاضر بر این محور قرار دارد که شهر مشهد در آستانه انقلاب مشروطه متشکل از چه طبقات اجتماعی و با چه گرایشها و وابستگیهای سیاسی بود و طبقات چه تأثیری بر ساختار سیاسی و اجتماعی شهر مشهد در این مقطع زمانی گذاشتند؟ این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و بهرهگیری از اسناد کنسولی و منابع کتابخانهای، درصدد پاسخگویی به سؤالات فوق است. یافتهها بر اساس بررسی اسنادی موضوع نشان میدهد که ترکیب اکثر طبقات اجتماعی مشهد به خاطر وابستگیهای سیاسی و قومی-قبیلهای و نسبتهای اشرافی، ارتجاعی و به سمت مخالفت با جریان مشروطه بود. همین امر موجب شد مشهد نتواند در انقلاب مشروطه مانند تهران، تبریز و اصفهان مطرح و سرنوشتساز گردد.
