TY - JOUR ID - 155357 TI - نوانخانه بیرجند (تجربه‌ای تاریخی از امور خیریه در دوره معاصر) JO - پژوهشنامه مطالعات اسنادی و آرشیوی JA - PSA LA - fa SN - 2981-0094 AU - ولی پور, مریم AD - دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد، گروه تاریخ، دانشگاه فردوسی مشهد Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 1 IS - 1 SP - 112 EP - 134 KW - نوانخانه KW - بیرجند KW - وقف KW - شهرداری KW - مساکین KW - معلولان KW - آموزش DO - 10.30481/psa.2022.155357 N2 - ایجاد رفاه اجتماعی و تأسیس مراکز مرتبط با آن، ازجمله دغدغه­های جوامع بشری در گذر تاریخ است و به همین جهت در شرایط و بسترهای مهیا و با انگیزه­های مختلف حکومت­ها، دولتمردان، رهبران مذهبی و خیرخواهان نسبت به آن اهتمام نشان داده­اند. یکی از تجربیات مهم و متقدم تاریخی ایرانیان در این مورد را می‌توان در تأسیس و اداره دارالعجزه­ها یا نوانخانه­ها یافت. موضوع پژوهش حاضر چگونگی تأسیس و عملکرد نوانخانه بیرجند در اواخر عصر قاجار تا اوایل انقلاب اسلامی است و هدفِ آن شناساندن ثمرات تلاش خیرخواهانه حدود هفت دهه برای ایجاد و نگهداری این مرکز خیریه است. این پژوهش درصدد است با استفاده از شیوه توصیفی-تحلیلی و ابزار کتابخانه­ای و گردآوری اخبار و شواهد تاریخی ازجمله اسناد، منابع و تحقیقات میدانی به این پرسش­ها پاسخ دهد که چرا و چگونه در یک برهه زمانی خاص در بیرجند نوانخانه تأسیس شد و منابع مالی آن از کجا تأمین و چه افرادی در آن سکونت داشتند؟ یافته­ها نشان می‌دهد که چگونه مجموعه‌ای از زمینه‌های سیاسی-اداری، اجتماعی-مذهبی و انگیزه‌های فردی امکان پیدایش و ادامه کار یک مرکز مرتبط با امور خیریه در جامعه را رقم زد و با وجود تغییرات سیاسی و اجتماعی در طی چند دهه توانست به حیات خود ادامه دهد و کارکردهای اجتماعی مفیدی را در جامعه آن روز ارائه و به مرکزی موردتوجه در جنوب خراسان و منطقه قائنات و بیرجند مبدل شود. UR - https://docs.aqr-libjournal.ir/article_155357.html L1 - https://docs.aqr-libjournal.ir/article_155357_a6ddae354e5b71ed67e187cb6e056a2b.pdf ER -