نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دکترای تاریخ اسلام، کارشناس مطالعات اسناد موقوفات، سازمان کتابخانه‌ها و موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، مشهد، ایران
چکیده
در دوره افشاریه، شهر مشهد، به‌عنوان مرکز حکومت این سلسله و حرم مطهر رضوی، فراز و نشیب‌های زیادی را تجربه نمودند. در این دوره، متولیان همه از سادات رضوی و حسینی بودند، اما از قدرت و اختیارات آن‌ها کاسته شد، زیرا به دلیل وجود قدرت مرکزی در مشهد، شاهان افشاریه نظارت و حتی دخالت بیشتری بر امور مختلف آستان قدس رضوی داشتند. نادر و جانشینان او درباره شیوه اداره آستانه، چگونگی همکاری با دیگر نهادها و عوامل حکومتی و سایر امور مهم برای متولیان خط‌مشی تعیین می‌کردند. در این دوره، حوزه اختیار متولیان کاهش یافت، از تعداد کارکنان کاسته شد و برگزاری مراسم مذهبی و آیینی خاص شیعیان به‌مانند دوره صفویه با درجه کمتری ادامه یافت و حتی از رونق بعضی از آن‌ها کاسته شد و به‌جای آن اعیاد مذهبی مسلمانان به‌ویژه دو عید فطر و قربان و جشن ملی ایرانیان (عید نوروز) باشکوه بیشتری برگزار شد. نادرشاه به عمران و توسعه فضاهای زیارتی تأکید ویژه داشت و همچنین ارتباط خود را با عالمان شیعی حفظ نمود و از وجود آن‌ها در تشکیلات اداری حرم مطهر و مسجد جامع استفاده کرد. در این پژوهش سعی شده است باتوجه به اسناد، سیاست‌های مذهبی و رفتار دینی نادرشاه بر مبنای این شاخص‌ها موردبررسی قرار گیرد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Nader Shah’s Religious Policy and its Impact on the Management of Astan Quds Razavi Administration in Afsharid Period
نویسنده [English]
- Ali Suzanchi
PhD in History of Islam. Expert in the Studies of Endowment Deeds, The Organization of Libraries, Museums, and the Documentation Centre of Astan Quds Razavi, Mashhad, Iran
چکیده [English]
Mashhad as the capital of Afsharid dynasty and holding the holy shrine of Imam Reza, experienced many ups and downs over Afsharid period. All trustees of Astan Quds were of Sadat Razavi and Hosseini families, but their power and authority diminished over time, as the dominant power of the Afsharid dynasty was settled in Mashhad and the kings could control and interfere more easily with different matters of Astan Quds Razavi. Nader Shah and his successors usually made decisions for the trustees on the way of managing Astan Quds, on the way of its cooperation with other organizations and government agents, and on other significant issues. The trustees’ activities and power were limited and the number of employees was reduced in this period. Holding Shias’ specific religious and ritual ceremonies like those common in the Safavid era became more confined. The religious ceremonies of Muslims, especially Eid al-Fitr, Eid al-Adha, and Iranians’ national celebration (i.e., Eid Nowruz) were hold magnificently. Nader Shah specifically emphasized on building and developing religious places, maintained his relationship with Shia scholars and employed them in managing the administrative organization of the Holy Shrine and Jame’ Mosques. This study tried to explore Nader’s religious policies and behavior using the mentioned issues and the survived documents from the period.
کلیدواژه‌ها [English]
- Nader Shah Afshar
- Astan Quds Razavi
- Mashhad
- Religious ceremonies
)