علی سوزنچی کاشانی
چکیده
در دوره افشاریه، شهر مشهد، بهعنوان مرکز حکومت این سلسله و حرم مطهر رضوی، فراز و نشیبهای زیادی را تجربه نمودند. در این دوره، متولیان همه از سادات رضوی و حسینی بودند، اما از قدرت و اختیارات آنها کاسته ...
بیشتر
در دوره افشاریه، شهر مشهد، بهعنوان مرکز حکومت این سلسله و حرم مطهر رضوی، فراز و نشیبهای زیادی را تجربه نمودند. در این دوره، متولیان همه از سادات رضوی و حسینی بودند، اما از قدرت و اختیارات آنها کاسته شد، زیرا به دلیل وجود قدرت مرکزی در مشهد، شاهان افشاریه نظارت و حتی دخالت بیشتری بر امور مختلف آستان قدس رضوی داشتند. نادر و جانشینان او درباره شیوه اداره آستانه، چگونگی همکاری با دیگر نهادها و عوامل حکومتی و سایر امور مهم برای متولیان خطمشی تعیین میکردند. در این دوره، حوزه اختیار متولیان کاهش یافت، از تعداد کارکنان کاسته شد و برگزاری مراسم مذهبی و آیینی خاص شیعیان بهمانند دوره صفویه با درجه کمتری ادامه یافت و حتی از رونق بعضی از آنها کاسته شد و بهجای آن اعیاد مذهبی مسلمانان بهویژه دو عید فطر و قربان و جشن ملی ایرانیان (عید نوروز) باشکوه بیشتری برگزار شد. نادرشاه به عمران و توسعه فضاهای زیارتی تأکید ویژه داشت و همچنین ارتباط خود را با عالمان شیعی حفظ نمود و از وجود آنها در تشکیلات اداری حرم مطهر و مسجد جامع استفاده کرد. در این پژوهش سعی شده است باتوجه به اسناد، سیاستهای مذهبی و رفتار دینی نادرشاه بر مبنای این شاخصها موردبررسی قرار گیرد.