پژوهشنامه مطالعات اسنادی و آرشیوی، دو فصلنامه ای است که با کسب مجوز مورخ 1399/2/15  به شماره 86365  از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ثبت و به  نام  سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی و به صورت الکترونیکی منتشر می شود. پیش از این، بر اساس مصوبات سازمانی ، چهار شماره از پژوهشنامه مطالعات اسنادی و آرشیوی به صورت چاپ کاغذی منتشر شده است.

مقاله پژوهشی
نگرشی به مهر زنان با تکیه براسناد آستان قدس رضوی از دوره صفویه تا پهلوی اول
نگرشی به مهر زنان با تکیه براسناد آستان قدس رضوی از دوره صفویه تا پهلوی اول

آمنه موسوی

دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1401، صفحه 8-35

https://doi.org/10.30481/psa.2023.383251.1018

چکیده
   اعتبار سند به برخورداری از مهر در آن‌ است که توسط افراد، در بسیاری اسناد ازجمله اسناد تشکیلات اداری آستان قدس مشاهده می‌شود. این مهرها در طول تاریخ علاوه بر ویژگی‌های هنری، بیان‌کننده جنبه‌های ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
وضعیت قنات های گناباد در دوران صفویه تا قاجاریه با تکیه بر اسناد آستان قدس رضوی
وضعیت قنات های گناباد در دوران صفویه تا قاجاریه با تکیه بر اسناد آستان قدس رضوی

زهرا فاطمی مقدم؛ جمشید نوروزی؛ نرگس خزاعی

دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1401، صفحه 36-59

https://doi.org/10.30481/psa.2023.360495.1016

چکیده
  از دلایل شهرت تاریخی منطقه گناباد، پیشینه طولانی این دیار در زمینه احداث قنات‌ها و اهتمام در نگهداری و بهره­برداری از آن‌ها به‌منظور دایر نگه‌داشتن کشاورزی و باغداری در این سرزمین کویری است. پژوهش ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
نهری در میان خیابان؛ پیدایی و پایایی نهر خیابان مشهد در آیینۀ تحولات کالبدی تا پایان دورۀ قاجاریه
نهری در میان خیابان؛ پیدایی و پایایی نهر خیابان مشهد در آیینۀ تحولات کالبدی تا پایان دورۀ قاجاریه

محمد صادق توسلی رجایی

دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1401، صفحه 60-83

https://doi.org/10.30481/psa.2023.387222.1020

چکیده
  پژوهش حاضر تلاشی برای توضیح چرایی پیدایش و چگونگی پایایی نهر خیابان مشهد (نهر خیابان علیا و سفلی) حسب ویژگی‌های کالبدی از بدو احداث تا پایان قاجاریه است. نهر خیابان مشهد در پی احداث نخستین خیابان شهر ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
ارزشیابیِ آرشیویِ فیلم
ارزشیابیِ آرشیویِ فیلم

غلامرضا عزیزی

دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1401، صفحه 84-102

https://doi.org/10.30481/psa.2023.395001.1023

چکیده
  هدف این پژوهش بررسی نحوه عملکرد انواع آرشیوها (آرشیوهای ملی، آرشیوهای سازمانی دولتی-غیردولتی، آرشیوهای تلویزیون و آرشیوهای موضوعی) در خصوص ارزشیابی منابعی است که تحت عنوان کلی فیلم (تصاویر متحرک) قرار ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
آستان قدس رضوی و نوسازی هویزه (با تأکید بر اسناد و تاریخ شفاهی)
آستان قدس رضوی و نوسازی هویزه (با تأکید بر اسناد و تاریخ شفاهی)

علیجان سکندری؛ غلامرضا آذری خاکستر

دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1401، صفحه 103-124

https://doi.org/10.30481/psa.2023.329965.1008

چکیده
  آستان قدس رضوی به‌عنوان یک نهاد برخاسته از وقف در راستای اهداف انقلاب اسلامی و با تأکید بر فرهنگ و سیره رضوی توانسته است در عرصه‌های مختلف نقش‌آفرینی کند. مشارکت در دفاع مقدس، از طریق کمک به جبهه‌های ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
شیوه سازماندهی و نگهداری اسناد دیداری شنیداری (مطالعه موردی: مرکز اسناد آستان قدس رضوی)
شیوه سازماندهی و نگهداری اسناد دیداری شنیداری (مطالعه موردی: مرکز اسناد آستان قدس رضوی)

حمید ژیان پور

دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1401، صفحه 125-149

https://doi.org/10.30481/psa.2023.379385.1015

چکیده
  امروزه بسیاری از مراکز مدیریت اسناد و کتابخانه‌ها با مشکلات منحصربه‌فردی در سازماندهی، نگهداری و حفاظت منابع دیداری شنیداری مواجه هستند. متأسفانه در برخی از این مراکز، نگهداری و حفاظت از این مجموعه‌ها، ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
واکاوی مناسبات ایران و ژاپن در دوره ی پهلوی دوم با تکیه بر برنامه چهارم توسعه(1351-1347ش/1972-1968م)
واکاوی مناسبات ایران و ژاپن در دوره ی پهلوی دوم با تکیه بر برنامه چهارم توسعه(1351-1347ش/1972-1968م)

کیمیا کشتی آرا

دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1401، صفحه 150-174

https://doi.org/10.30481/psa.2023.395916.1024

چکیده
   سطح مراودات ایران با ژاپن از 1320ش/ 1941م، به دلیل تنش­های ناشی از جنگ جهانی دوم، دستخوش فراز و فرود شد. به همین دلیل پس از خاتمه جنگ، با وجود آن‌که ژاپن در بازیابی قدرت ازدست‌رفته و پیشرفت در ساختار ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
رویکرد دینی نادرشاه و حضور علمای مدرس آستان قدس رضوی
رویکرد دینی نادرشاه و حضور علمای مدرس آستان قدس رضوی

زهرا عبدی

دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1401، صفحه 175-196

https://doi.org/10.30481/psa.2023.394859.1022

چکیده
   دوره افشاریه و زندیه به‌عنوان یک دوره گذار و کوتاه‌مدت (1135-1210ق) بین دو دوره صفویه و قاجاریه قرارگرفته است. اگرچه تعامل نهاد دین و دولت در دو دوره اخیر به‌صورت حداکثری بود، اما در دوره افشاریه و زندیه ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
کافه‌های دور شهر؛ چیستی و چالش‌ها با مدیریت شهری،مطالعه موردی: اصفهان در دهه 1320ش
کافه‌های دور شهر؛ چیستی و چالش‌ها با مدیریت شهری،مطالعه موردی: اصفهان در دهه 1320ش

عبدالمهدی رجائی

دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1401، صفحه 197-222

https://doi.org/10.30481/psa.2023.398393.1025

چکیده
  قهوه‌خانه‌ها یا کافه‌ها از مهم‌ترین پاتوق‌ها (مراکز تجمع افراد) در گذشته بودند.  علیرغم مطالعات زیاد اما اطلاعات درباره کافه‌های دور شهر بسیار اندک است. در پژوهش حاضر، این مراکز مهم تجمع و تفریح ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
بررسی تطبیقی اقدامات اقتصادی ظهیرالاسلام، متولی باشی آستان قدس رضوی (1334-1335ق، 1338-1339ق)
بررسی تطبیقی اقدامات اقتصادی ظهیرالاسلام، متولی باشی آستان قدس رضوی (1334-1335ق، 1338-1339ق)

شهین فارابی

دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1401، صفحه 223-250

https://doi.org/10.30481/psa.2023.361509.1019

چکیده
  بارگاه ملکوتی امام رضا(ع) به‌عنوان مهم‌ترین کانون اصلی تجمع شیعیان در ایران و تشکیلات عظیم آستان قدس رضوی، همواره فرصتی را برای حکومت‌های شیعی فراهم آورده تا بتوانند با ابراز ارادت قلبی به ائمه اطهار(ع) ...  بیشتر
بررسی تأثیرپذیری و همسازی گروهی از زنان تحصیل‌کرده مشهد با سیاست‌های کلان دولت رضاشاه
بررسی تأثیرپذیری و همسازی گروهی از زنان تحصیل‌کرده مشهد با سیاست‌های کلان دولت رضاشاه

فاطمه رضائی مکی

دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1401، ، صفحه 175-194

https://doi.org/10.30481/psa.2022.155360

چکیده
  یکی از زمینه ­های موردتوجه فعالان حقوق زنان پس از مشروطه، آگاه‌سازی زنان جامعه و تشویق آنان به حضور در اجتماع بود. با روی کار آمدن رضاشاه و توجه او به تکمیل پروژه مدرنیزاسیون، آن دسته از فعالیت‌های ...  بیشتر
بررسی رویکرد سه نسل از فرزندان میرزا معصوم رضوی در مواجهه با اسناد شرعی: از استمرار سبک سجل‌دوگانه تا ثبتِ ‌اسنادِ شرعی در مشهدِ دورة قاجار
بررسی رویکرد سه نسل از فرزندان میرزا معصوم رضوی در مواجهه با اسناد شرعی: از استمرار سبک سجل‌دوگانه تا ثبتِ ‌اسنادِ شرعی در مشهدِ دورة قاجار

امید رضایی

دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1401، ، صفحه 6-26

https://doi.org/10.30481/psa.2022.155299

چکیده
  در مشهد، سلسله‌های مختلفی از ساداتِ باسابقه زندگی می‌کردند که به مرحله اجتهاد رسیده بودند. منابع رجالی حاکی از این است، تعدادی از علمای مشهد که تحصیلات دینی را در این شهر آغاز و برای ادامه تحصیل به اصفهان ...  بیشتر
نوانخانه بیرجند (تجربه‌ای تاریخی از امور خیریه در دوره معاصر)
نوانخانه بیرجند (تجربه‌ای تاریخی از امور خیریه در دوره معاصر)

مریم ولی پور

دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1401، ، صفحه 112-134

https://doi.org/10.30481/psa.2022.155357

چکیده
  ایجاد رفاه اجتماعی و تأسیس مراکز مرتبط با آن، ازجمله دغدغه­های جوامع بشری در گذر تاریخ است و به همین جهت در شرایط و بسترهای مهیا و با انگیزه­های مختلف حکومت­ها، دولتمردان، رهبران مذهبی و خیرخواهان ...  بیشتر
بررسی وضعیت تجارت خارجی شهرهای شرقی ایران با تکیه‌بر اسناد(1314-1306ق./ 1889-1896م.)
بررسی وضعیت تجارت خارجی شهرهای شرقی ایران با تکیه‌بر اسناد(1314-1306ق./ 1889-1896م.)

زهره رضایی

دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1401، ، صفحه 152-174

https://doi.org/10.30481/psa.2022.155359

چکیده
  کنسولگری بریتانیا در مشهد در هفت سال نخست فعالیت دو چهره را به‌عنوان سرکنسول تجربه کرد: سرلشگر چارلز اسمیت مک لین و نی الیاس. شهرت مک لین بسیار فراتر از نی الیاس بود، اما ظاهراً آنچه عملاً رخ داد، مدیریت ...  بیشتر
بررسی فعالیت های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی خانواده آقابزرگ طهرانی در مشهد دوره قاجار و پهلوی
بررسی فعالیت های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی خانواده آقابزرگ طهرانی در مشهد دوره قاجار و پهلوی

علی نجف زاده

دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1401، ، صفحه 68-94

https://doi.org/10.30481/psa.2022.155355

چکیده
  مشهد از اواسط دوره قاجار به خاطر ارتقای موقعیت تجاری داخلی و خارجی­ به شهری مهاجرپذیر تبدیل شد که تجارِ قفقازی، آذربایجانی، یزدی، اصفهانی و تهرانی روانه این شهر شدند، چنانکه بزرگ‌ترین تجار و ملک­التجارهای ...  بیشتر

ابر واژگان