نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محسن مومنی ¹
• زینب احمدوند ²
• لیلی دمیرچی ³

¹ دانشیار، گروه تاریخ، دانشکده ادبیات وعلوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ایران

² استادیار، گروه تاریخ، دانشکده ادبیات وعلوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ایران

³ کارشناسی ارشد تاریخ ایران دوره اسلامی.پژوهشگر آزاد

چکیده

هدف این پژوهش، بررسی و تحلیل اقدامات و تحرکات یکی از خوانین و سران ایلات منطقه آذربایجان به نام رحیم‌خان چلبیانلو در آسیب رساندن به اهداف انقلاب مشروطه و مشروطه‌خواهان در منطقه آذربایجان است. همچنین تأثیری که روس‌ها در دامن زدن به این تحرکات داشته‌اند، از مهم‌ترین اهداف پژوهش حاضر است. فرضیه این پژوهش عبارت است از این‌که روس‌ها به‌منظور آسیب به انقلاب مشروطه و حضور و دخالت در منطقه آذربایجان، بر اقدامات و تحرکات رحیم‌خان چلبیانلو تأثیرگذار بوده‌اند و به‌صورت پنهان و بعضاً آشکارا، این همکاری و همراهی را نمایان ساخته‌اند. درواقع، اقدامات رحیم‌خان در سرکوبی قیام مردم تبریز و همچنین ناامن‌سازی منطقه آذربایجان، با حمله به تلگرافخانه و قطع سیم‌های تلگراف، غارت بسته‌های پستی ارسالی از اروپا به ایران و همچنین حمله به اردبیل و تصرف آن شهر زمینه لازم را برای دخالت روسیه در امور داخلی، به‌ویژه منطقه شمال ایران را که در رقابت با دولت انگلیس منطقه نفوذ خود می‌پنداشتند، فراهم نمود. روش پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی و با تکیه‌بر منابع اسنادی و کتابخانه‌ای است. یافته‌ها و نتایج حاکی از آن است که هجوم‌ها و حمله‌های ایل چلبیانلو با ریاست رحیم‌خان به تبریز در دوران انقلاب مشروطه، قتل‌عام مشروطه‌خواهان آذربایجان و ناامن‌سازی راه‌های تجاری این منطقه، بخشی از اقدامات رحیم‌خان در این دوره بود. دولت روسیه تزاری نیز در این زمان جهت تضعیف انقلاب مشروطه ایران، بخصوص قیام مردم و آزادی‌خواهان تبریز و آذربایجان، به حمایت و همراهی ضمنی از اقدامات و تحرکات رحیم‌خان چلبیانلو پرداخت.

کلیدواژه‌ها

• مشروطه
• رحیم‌خان چلبیانلو
• روسیه
• آذربایجان
• محمدعلی شاه قاجار

عنوان مقاله [English]

The Role of Russians in Rahim Khan Chalabianlou’s Initiatives in Azerbaijan Region (1324-1329 AH/1906-1911AD)

نویسندگان [English]

• Mohsen momeni ¹
• zienab ahmadvand ²
• leili damirchi ³

¹ Associate Professor, Department of History, Faculty of Literature and Humanities, Urmia University, Urmia, Iran

² Assistant Professor, Department of History, Faculty of Literature and Humanities, Urmia University, Urmia, Iran

³ MA in History of Islamic Iran, Faculty of Literature and Humanities, Urmia University, Urmia, Iran

چکیده [English]

This research tried to investigate the initiatives and activities of Rahim Khan Chalabianlou, one of the Khans and heads of tribes in Azerbaijan, in misleading the goals of the constitutional revolution and constitutionalists in Azerbaijan area. Moreover, the study delt with the important issue of the role of Russians in fueling the movements. The research hypothesis is that Russians influenced Rahim Khan’s initiatives and movements to mislead the constitutional revolution and to interference in Azerbaijan region. They sometimes overtly showed their cooperation and sometimes they covertly cooperated. Rahim Khan's initiatives like suppressing the revolution of people of Tabriz and making insecure the Azerbaijan region through attacking the telegraph office and cutting the telegraph wires, robbing the postal packages sent from Europe, attacking Ardabil, and conquering the city paved the way for Russia's interference in Iran’s affairs, especially the northern Iran that they assumed their influence area competing with the British government. The study used a descriptive-analytical method and focused on documents and library resources. The results showed that among the initiatives of Rahim Khan were leading Chalabianlou Tribe in attacking Tabriz in the constitutional period, killing Azerbaijani constitutionalists, and making insecure the trading routes of the region. Alongside the attacks, the tsar Russian government supported covertly Rahim Khan’s initiatives and activities. 

کلیدواژه‌ها [English]

• Constitution
• Rahim Khan Chalabianlou
• Russia
• Azerbaijan
• Mohammad Ali Shah Qajar